I/ Lý do cần thiết
Mối quan hệ lành mạnh trong xã hội đem lại cho ta rất nhiều lợi ích. Theo Universal Class, điều này đem lại cho chúng ta những lợi ích sau đây:
Về mặt cảm xúc: Chia sẻ, tương tác với bạn bè, người thân giúp tinh thần chúng ta trở nên thư giãn, cuộc sống sẽ bớt tẻ nhạt hơn, mọi người sẽ cảm thấy vui vẻ, lạc quan hơn.
Về mặt vật chất: Những mối quan hệ xã hội lành mạnh và thân thiết có thể sẵn sàng đáp ứng nhu cầu vật chất của chúng ta về tiền bạc, thực phẩm, nơi ở và phương tiện đi lại,… trong trường hợp chúng ta đang gặp hoàn cảnh khó khăn về những điều trên. Nói chung là một sự trợ giúp không vụ lợi.
Về mặt sức khỏe: Tổng hợp nghiên cứu của Northwestern Medicine và báo cáo của Universal Class, có cho mình một mối quan hệ xã hội lành mạnh giúp chúng ta sống lâu hơn và việc điều trị bệnh tật trở nên hiệu quả hơn. Cụ thể những mối quan hệ thân thiết này luôn nhắc nhở, động viên, khuyên nhủ chúng ta tránh xa khỏi những điều xấu ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý. 60 nghiên cứu được công bố đã kết luận rằng tỷ lệ tử vong sớm từ các nguyên nhân như hút thuốc lá, béo phì và huyết áp cao là do thiếu mối quan hệ xã hội tích cực.
II/ Cách thức áp dụng
- Một mối quan hệ xã hội không lành mạnh là như thế nào?
Một mối quan hệ xã hội không lành mạnh thường sẽ liên quan tới những yếu tố tiêu cực bao gồm: lừa đảo, lợi dụng lẫn nhau, miệt thị và tiêu biểu nhất là bạo lực giới (Gender – based violence).
Có thể nói bạo lực giới là nhân tố tiêu cực lớn nhất ảnh hưởng đến một mối quan hệ xã hội lành mạnh. Theo No More (2016), bạo lực giới (Gender – based violence) là bất kỳ hành động bạo lực nào dựa trên cơ sở giới dẫn đến, hoặc có khả năng dẫn đến những tổn thất về thân thể, về tình dục hay tâm lý hoặc những đau khổ cho phụ nữ, bao gồm cả sự đe dọa có những hành động như vậy, sự cưỡng bức hay tước đoạt một cách tùy tiện sự tự do, dù nó xảy ra ở nơi công cộng hay trong cuộc sống riêng tư .
Nạn nhân chính của bạo lực giới đa phần là phụ nữ. Nguyên nhân dẫn đến bạo lực giới theo UNFPA (2014) là do bắt nguồn từ những tư tưởng trọng nam, khinh nữ đã ăn sâu bám rễ hàng ngàn đời nay trong nền văn hóa Việt Nam nói riêng và sự bất bình đẳng giới nói chung.
Các hình thức bạo lực giới bao gồm:
Trong giai đoạn trước khi sinh: là nạo phá thai hành hung phụ nữ mang thai do mâu thuẫn gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý người phụ nữ.
Trong giai đoạn sơ sinh: Giết, quan hệ tình dục với trẻ sơ sinh gái, sự chênh lệch giữa chế độ ăn của bé gái và bé trai.
Trong giai đoạn thơ ấu: Tảo hôn, cắt bỏ bộ phận kích dục, lạm dụng tình dục bởi các thành viên gia đình và người lạ, sự phân biệt trong chế độ dinh dưỡng và chăm sóc y tế đối với trẻ em gái, mại dâm trẻ em.
Trong giai đoạn thanh thiếu niên: Bạo lực trong quá trình hẹn hò, lạm dụng tình dục nơi làm việc, hiếp dâm dưới nhiều hình thức, quấy rối tình dục, mại dâm ép buộc, buôn bán phụ nữ.
Trong giai đoạn độ tuổi sinh sản: lạm dụng tình dục nơi làm việc, hiếp dâm, đánh đập phụ nữ có thai, quấy rối tình dục hay thậm chí là loạn luân.
Trong giai đoạn tuổi già: lạm dụng góa phụ, hiếp dâm người già.
Bạo lực giới ảnh hưởng rất xấu đến xã hội và những mối quan hệ xã hội, khiến xã hội không trở nên lành mạnh, văn minh. Ngoài bạo lực giới chúng ta nên tránh khỏi những hành vi lừa đảo, lợi dụng hay miệt thị người khác để có thể xây dựng và duy trì một mối quan hệ xã hội lành mạnh.
- Thế nào là một mối quan hệ xã hội lành mạnh? Những khía cạnh xung quanh mối quan hệ xã hội lành mạnh.
Mối quan hệ xã hội là gì? Mối quan hệ xã hội là một thuật ngữ chung chỉ sự tương tác giữa hai hoặc nhiều người, nhóm hoặc tổ chức. Các mối quan hệ xã hội bao gồm vô số các tương tác xã hội, tạo ra bầu không khí để trao đổi cảm xúc và ý tưởng.
Mối quan hệ xã hội lành mạnh là gì? Vẫn chưa có một định nghĩa cụ thể và chính xác cho khái niệm này, theo tổng hợp từ một số tài liệu liên quan có thể tạm kết luận rằng mối quan hệ xã hội lành mạnh gần giống định nghĩa của mối quan hệ xã hội nhưng sự tương tác đó tạo ra những giá trị tích cực về mặt tinh thần và cảm xúc cho cả đôi bên.
Các đặc điểm của một mối quan hệ xã hội lành mạnh:
Theo báo của Northwestern Medicine, những người đã và đang trong mối quan hệ lành mạnh thường có xu hướng:
Luôn biết lắng nghe và thấu hiểu lẫn nhau.
Giao tiếp cởi mở và không phán xét.
Tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau.
Luôn dành thời gian cho nhau.
Ghi nhớ chi tiết về cuộc sống của nhau.
Tham gia vào các hoạt động lành mạnh cùng nhau.
Thành thật và thẳng thắn.
Bên cạnh đó, theo Anh Dao (2019), một mối quan hệ xã hội lành mạnh luôn tồn tại sự bình đẳng, đặc biệt là bình đẳng giới. Trong một mối quan hệ, nếu muốn nó trở nên tốt đẹp và lành mạnh, lâu dài, chúng ta cần phải biết tôn trọng lẫn nhau là tất yếu. Tôn trọng những người bạn bè, đồng nghiệp là người đồng tính, lưỡng tính hay một giới tính nào khác giúp đôi bên cảm thấy thoải mái hơn. Sẵn sàng chia sẻ và lắng nghe, từ đó củng cố mối quan hệ xã hội.
- Làm thế nào để xây dựng và duy trì một mối quan hệ xã hội lành mạnh?
Theo nghiên cứu của Lorri Freifeld (2013) và, để phát triển một mối quan hệ xã hội lành mạnh:
Chấp nhận và tôn vinh những sự khác biệt: Trong bất kì mối quan hệ nào, không ai là giống nhau, chúng ta luôn kỳ vọng đối phương phải giống chúng ta về nhiều mặt để có thể dễ dàng chia sẻ. Đây là điều vô lý, vì thế mọi người nên học cách chấp nhận và tôn vinh những điều khác biệt này (cuộc sống thật buồn tẻ khi mọi người ai cũng giống nhau phải không nào)
Luôn lắng nghe một cách hiệu quả: Lắng nghe là một kỹ năng quan trọng trong việc nâng cao lòng tự trọng của người khác, một hình thức nịnh hót thầm lặng khiến mọi người cảm thấy họ và lời nói của họ có giá trị.
Phát triển kỹ năng giao tiếp của bản thân: Giao tiếp tốt giúp cho người nghe cảm thấy thoải mái hơn trong việc hiểu câu chuyện mà bạn muốn truyền đạt, ngoài ra nó sẽ giúp bạn tự tin hơn khi nói chuyện với người khác. Và biết cách làm thế nào để câu chuyện trở nên thú vị.
Học cách cho và nhận: “Có qua có lại mới toại lòng nhau” thôi các bạn!
Sử dụng điện thoại di động và internet: Đây là hình thức hiệu quả nhất giúp mọi người liên lạc với nhau thường xuyên, gián tiếp để duy trì một mối quan hệ xã hội lành mạnh.
Tuy nhiên, thực hiện những điều trên giúp chúng ta củng cố được mối quan hệ với đối phương nhưng vẫn bị những kẻ xung quanh dèm pha với những cái nhìn tiêu cực. Ví dụ như:
Ở công ty: mối quan hệ giữa nhân viên nam và nữ luôn có sự khác biệt trong mắt những người ngoài cuộc:
Đối với nam giới: Là một người ngoại giao tốt và có tài.
Đối với nữ giới: Là người chỉ nhờ có nhan sắc và ngoại hình.
Bên cạnh đó để xây dựng và duy trì mối quan hệ lành mạnh với sếp hay đồng nghiệp, bạn bè và những người xung quanh, nhiều khi người ta phải chịu một chuẩn mực vô lý vô hình: Nam giới thì phải biết uống rượu, nam giới phải biết hút thuốc lá, nữ giới thì phải xinh xắn quyến rũ. Để khắc phục điều này không gì khác ngoài thuyết phục và cho họ thấy điều đó là vô lý thông qua kỹ năng giao tiếp và EQ của bạn.
III/ Tài nguyên tham khảo
- Tiếng Anh
Class, U. (n.d.). Universal Class. Retrieved from www.universalclass.com: https://docs.google.com/document/d/1FhsJckNBCLDLDBpPziQR8fRCIcXsU8euzLQD-pk8ssE/edit
Dao, A. (2018, 7 18). Anh Dao – Sharing with Love. Retrieved from anhdao.me: https://anhdao.me/healthy-relationship-dinh-nghia-va-dau-hieu-nhan-biet/
Freifeld, L. (2013, 3 21). Training – The source for professional development. Retrieved from trainingmag.com: https://trainingmag.com/content/8-tips-developing-positive-relationships/
Medicine, N. (n.d.). Northwestern Medicine. Retrieved from www.nm.org: https://www.nm.org/healthbeat/healthy-tips/5-benefits-of-healthy-relationships
More, N. (2016, 10 10). No More. Retrieved from http://nomore.org.vn: http://nomore.org.vn/Bao-luc-gioi-va-cac-hinh-thuc-bao-luc-gioi_a1476082925.html
Stein, S. J. (n.d.). dummies – A wiley brand. Retrieved from www.dummies.com: https://www.dummies.com/health/mental-health/building-emotionally-healthy-social-relationships/
- Tiếng Việt
UNFPA. (2014). TỪ BẠO LỰC GIA ĐÌNH ĐẾN BẠO LỰC GIỚI TẠI VIỆT NAM:MỐI LIÊN HỆ GIỮA CÁC HÌNH THỨC BẠO LỰC. Hà Nội: Liên hợp quốc tại Việt Nam.